Üretra Darlıkları: Belirtiler, Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Üretra darlıkları, idrar kanalında meydana gelen daralmalar nedeniyle idrar akışının kısıtlanması ile ortaya çıkan ciddi bir ürolojik hastalıktır. Erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür çünkü erkek üretrası hem daha uzun hem de daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu rahatsızlık yalnızca idrar yapmayı zorlaştırmakla kalmaz, aynı zamanda böbrek fonksiyonlarını da etkileyebilir. Gelişen teknoloji sayesinde hem endoskopik hem de açık cerrahi yöntemlerle başarılı tedaviler uygulanabilmektedir.

---

Üretranın Yapısı ve Fonksiyonu

Üretra, mesaneden idrarın dışarıya atılmasını sağlayan tüp şeklinde bir yapıdır.

• Erkeklerde üretra uzunluğu: Ortalama 15–20 cm. İdrar yapma dışında meni taşımak gibi üreme fonksiyonları da vardır.

• Kadınlarda üretra uzunluğu: Ortalama 3–4 cm. Kısa olduğu için darlık daha nadir görülür.

Üretra, hem işeme hem de cinsel fonksiyonlarla bağlantılı olduğundan darlık geliştiğinde çok yönlü problemlere yol açabilir.

---

Üretra Darlıkları Neden Oluşur?

Travmatik Nedenler

• Trafik kazaları sonrası pelvik kırıklar

• Spor yaralanmaları

• Sert darbeler

Enfeksiyonlara Bağlı Nedenler

• Gonore (bel soğukluğu) gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar

• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları

• Prostatit

Medikal Müdahalelere Bağlı Nedenler

• Uzun süreli sonda (kateter) kullanımı

• Prostat ameliyatları sonrası yara dokusu

• Endoskopik girişimler sonrası iyileşme bozuklukları

Doğuştan Gelen Nedenler

• Üretra valf anomalileri

• Üretral hipospadias cerrahisi sonrası gelişen skarlar

---

Belirtiler

Üretra darlıkları yavaş ilerleyen ama zamanla ciddi şikâyetlere neden olan bir durumdur. Hastalarda sık görülen belirtiler:

• İdrar yaparken zorlanma

• Zayıf ve kesik kesik idrar akışı

• İdrar yaparken yanma hissi

• Mesanenin tam boşalmadığı hissi

• Sık idrara çıkma ihtiyacı

• İdrarda kan görülmesi

• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları

• İleri vakalarda böbrek fonksiyon bozukluğu

---

Tanı Yöntemleri

1. Üroflowmetri

İdrar akış hızını ölçen non-invaziv bir testtir. Normalde erkeklerde 15 ml/sn üzerinde olması gereken akış hızı, darlık olduğunda düşer.

2. Ultrasonografi

Mesanede rezidüel idrar olup olmadığı ve böbreklerde şişme varlığı incelenir.

3. Sistoskopi

Kamera yardımıyla üretra doğrudan incelenir. Darlığın yeri ve uzunluğu tespit edilir.

4. Retrograd Üretrografi

Üretraya kontrast madde verilerek yapılan özel röntgen tekniğidir. Darlığın boyu, çapı ve lokalizasyonu belirlenir.

---

Üretra Darlıklarının Tedavisi

Tedavi seçimi, darlığın lokasyonu, uzunluğu, tekrarlama sıklığı ve hastanın genel sağlık durumuna göre yapılır.

Endoskopik Tedaviler

• Dilatasyon (Genişletme): Metal veya balon kateterlerle kanal genişletilir. Basit ve hızlıdır fakat nüks oranı yüksektir.

• Üretrotomi Interna (Darlığın Endoskopik Kesilmesi): Endoskopik bıçak veya lazer ile darlık kesilerek genişletilir.

Açık Cerrahi Yöntemler

• Üretroplasti: Uzun veya tekrarlayan darlıklarda en kalıcı yöntemdir. Ağız mukozası veya deri grefti ile üretra yeniden yapılandırılır.

• Primer Anastomoz: Kısa darlıklarda, darlık bölgesi çıkarılarak uç uca dikim yapılır.

Destekleyici Tedaviler

• Düzenli kateterizasyon

• Antibiyotik kullanımı (enfeksiyon önleme amaçlı)

• İdrar yolu hijyenine dikkat edilmesi

---

Tedavi Sonrası Yaşam

Üretra darlığı ameliyatı veya endoskopik girişimlerden sonra hastaların yaşam tarzı da önemlidir:

• Sıvı tüketimi artırılmalı.

• Hijyen kurallarına dikkat edilmeli.

• Düzenli kontroller aksatılmamalı.

• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunulmalı.

---

Erken Tanının Önemi

Üretra darlıkları zamanında tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Mesane kaslarında bozulma

• Tekrarlayan enfeksiyonlar

• Böbrek yetmezliği

Bu nedenle erken tanı ve tedavi, hastalığın seyrini tamamen değiştirebilir.

---

Güncel Araştırmalar ve Yeni Yöntemler

Son yıllarda lazer teknolojisi ile yapılan üretrotomiler, klasik yöntemlere göre daha az tekrar oranı göstermektedir. Ayrıca biyolojik greftlerle yapılan üretroplastiler, uzun vadede daha başarılı sonuçlar vermektedir.

---

Sık Sorulan Sorular

Üretra darlığı tedavi edilmezse ne olur?

Mesane ve böbreklerde kalıcı hasara yol açabilir.

Tekrarlar mı?

Evet, özellikle endoskopik tedavi sonrası tekrar görülebilir. Ancak üretroplasti sonrası başarı oranı %85’in üzerindedir.

Ameliyat sonrası ne zaman normal yaşama dönülür?

Basit endoskopik işlemler sonrası birkaç gün içinde, açık cerrahi sonrası ise 2–3 hafta içinde günlük yaşama dönülebilir.

---

Sonuç

Üretra darlıkları, erken tanı ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilen ancak ihmal edildiğinde hayati risklere yol açabilen bir rahatsızlıktır. Günümüzde hem endoskopik hem de açık cerrahi yöntemlerle başarılı tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Hastaların düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleri ile sağlıklı bir idrar fonksiyonuna kavuşması mümkündür.

Üroloji Cerrahı Prof. Dr. İlter Alkan, Minimal İnvaziv Üroloji ve HoLEP operasyonlarında uzun yıllara dayanan deneyimi ile günümüzde iyi huylu prostat büyümesinin (BPH) cerrahi tedavisinde en iyi yöntem kabul edilen Holmium Lazer Prostat Enükleasyon (HoLEP) operasyonunu Türkiye’de ilk uygulayan hekimdir.