Üreteroskopi

Üreteroskopi: Taş ve Üreter Hastalıklarının Modern Tedavi Yöntemi

Üreteroskopi, böbrek ile mesane arasındaki idrar kanalında (üreter) oluşan taşların veya bazı patolojik durumların tedavisinde kullanılan kapalı cerrahi yöntemlerden biridir. Günümüzde üroloji alanında sıkça başvurulan bu yöntem, minimal invaziv (kapalı) teknik olması sayesinde hastalara hızlı iyileşme ve yüksek başarı oranı sunar.

Üreteroskopi, özellikle idrar kanalında sıkışan taşların çıkarılmasında, üreterdeki darlıkların tanısında ve bazı tümörlerin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu yazıda üreteroskopi hakkında kapsamlı bilgiler, işlem öncesi hazırlık, ameliyat süreci, riskler, avantajlar ve sonrası bakım aşamalarına değineceğiz.

---

Üreteroskopi Nedir?

Üreteroskopi; ince, uzun ve ışıklı bir alet olan üreteroskop ile üreterin içerisine girilerek yapılan endoskopik bir işlemdir.
Bu işlem sırasında doktor, kamera sistemi sayesinde idrar kanalını detaylı olarak görebilir, taşları lazer veya mekanik yöntemlerle kırabilir ve gerekli durumlarda taş parçalarını özel penslerle çıkarabilir.

Üreteroskopi ile:

• Üreter taşları başarıyla tedavi edilir.

• Küçük böbrek taşlarına ulaşmak mümkündür.

• Üreter darlıkları ve tümörleri incelenebilir.

---

Hangi Durumlarda Üreteroskopi Uygulanır?

Üreteroskopi, aşağıdaki klinik durumlarda tercih edilen bir yöntemdir:

• Üreter taşı (özellikle ilaç veya ESWL ile düşmeyen taşlarda)

• Böbrek taşlarının alt kaliks veya üreter girişinde bulunması

• Üreterde tümör veya polip şüphesi

• Üreter darlıkları ve doğumsal anomaliler

• İdrar kanalında travmaya bağlı sorunlar

Üreteroskopi, taşların boyutu, yeri ve sertlik derecesine göre farklı tekniklerle uygulanabilir.

---

Üreteroskopi Öncesi Hazırlık

Üreteroskopi işlemi öncesinde hastaların bazı tetkiklerden geçmesi gerekir:

• Kan tahlilleri (böbrek fonksiyon testleri, kanama parametreleri)

• İdrar tahlili ve kültürü (enfeksiyon varsa önce tedavi edilmesi gerekir)

• Görüntüleme yöntemleri (ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi veya direkt üriner sistem grafisi)

Hasta, ameliyattan önce birkaç saat aç kalmalı ve kullanılan ilaçlar (özellikle kan sulandırıcılar) hakkında doktorunu bilgilendirmelidir.

---

Üreteroskopi Nasıl Yapılır?

1. Anestezi

Genellikle genel anestezi veya bazı durumlarda spinal anestezi altında uygulanır.

2. Giriş Yolu

Üreteroskop, idrar yolundan (üretra) girilerek mesaneye ulaşır ve buradan üreter içerisine ilerletilir.

3. Taşların Görülmesi ve Kırılması

• Taşlar doğrudan görüntülenir.

• Lazer litotripsi (Holmium:YAG lazer) ile taş küçük parçalara ayrılır.

• Taş parçaları özel sepet veya penslerle çıkarılır.

4. Stent Takılması

Bazı durumlarda üreterin rahatlaması ve idrar akışının sağlanması için DJ stent adı verilen ince bir tüp geçici olarak yerleştirilir.

---

Üreteroskopi Sonrası Süreç

• Hastalar genellikle aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir.

• İdrarda hafif yanma ve kanama birkaç gün sürebilir.

• Bol sıvı tüketilmesi iyileşmeyi hızlandırır.

• Stent takılmışsa hafif yanma veya yan ağrısı olabilir, stent genellikle 1–4 hafta içinde çıkarılır.

---

Üreteroskopinin Avantajları

• Kapalı yöntem olması sayesinde kesi yapılmaz.

• Hastanede kalış süresi kısadır.

• Günlük hayata dönüş süresi hızlıdır.

• Başarı oranı yüksektir, taşların %90’dan fazlası tek seansta temizlenebilir.

• Açık cerrahiye göre komplikasyon riski düşüktür.

---

Olası Riskler ve Komplikasyonlar

Her cerrahi işlemde olduğu gibi üreteroskopinin de bazı riskleri vardır:

• İdrar yolu enfeksiyonu

• Geçici hematüri (idrarda kanama)

• Üreterde daralma veya zedelenme

• Nadiren taşların böbreğe kaçması

• Çok nadiren üreter perforasyonu

Bu komplikasyonların büyük bölümü tedavi edilebilir ve kalıcı sorun bırakmaz.

---

Üreteroskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Bol sıvı tüketimi önerilir.

• İlk günlerde ağır egzersiz ve ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır.

• Doktor önerisiyle ağrı kesici ve antibiyotik kullanılmalıdır.

• Stent çıkarılma zamanı ihmal edilmemelidir.

---

Alternatif Yöntemler

Üreteroskopiye alternatif olabilecek yöntemler şunlardır:

• ESWL (taş kırma): Taşın yerine ve büyüklüğüne göre tercih edilebilir.

• Perkütan nefrolitotomi: Büyük böbrek taşlarında kullanılır.

• Açık cerrahi: Günümüzde nadiren uygulanmaktadır.

---

Üreteroskopi Hakkında Sık Sorulan Sorular

1. Üreteroskopi ağrılı bir işlem midir?
Genel anestezi altında yapılır, hasta işlem sırasında ağrı hissetmez.

2. İşlem ne kadar sürer?
Taşın yerine ve boyutuna göre genellikle 30–60 dakika arasında değişir.

3. Tekrar taş oluşur mu?
Taş oluşumuna neden olan metabolik faktörler düzeltilmezse tekrar taş gelişebilir.

4. Stent takılması şart mı?
Her zaman gerekli değildir, bazı durumlarda üreterin korunması için tercih edilir.

---

Sonuç

Üreteroskopi, üreter taşları ve idrar kanalındaki diğer patolojilerin tedavisinde güvenli ve etkili bir yöntemdir. Minimal invaziv yapısı sayesinde hastaların yaşam kalitesini artırır, hızlı iyileşme sağlar ve yüksek başarı oranı sunar.

Bu nedenle tekrarlayan böbrek taşı atakları yaşayan, ilaçla veya ESWL ile taşlarını düşüremeyen hastalar için üreteroskopi modern ürolojinin vazgeçilmez tedavi seçeneklerinden biridir.

Üroloji Cerrahı Prof. Dr. İlter Alkan, Minimal İnvaziv Üroloji ve HoLEP operasyonlarında uzun yıllara dayanan deneyimi ile günümüzde iyi huylu prostat büyümesinin (BPH) cerrahi tedavisinde en iyi yöntem kabul edilen Holmium Lazer Prostat Enükleasyon (HoLEP) operasyonunu Türkiye’de ilk uygulayan hekimdir.