Endoskopik Üretra Cerrahisi

Endoskopik üretra cerrahisi, idrar yolunda oluşan daralmaların veya tıkanıklıkların modern ve minimal invaziv yöntemlerle tedavi edilmesini sağlayan ileri düzey bir cerrahi tekniktir. Üretrada gelişen darlıklar, erkeklerde daha sık görülmekle birlikte kadınlarda da idrar yapma güçlüğüne, sık enfeksiyonlara ve yaşam kalitesinde ciddi bozulmalara neden olabilir. Geleneksel açık cerrahi yöntemlerin yerini günümüzde büyük oranda endoskopik yaklaşımlar almıştır. Bu teknikler sayesinde hem daha kısa sürede iyileşme sağlanmakta hem de komplikasyon riski en aza indirilmektedir.

Üretra Darlıkları ve Nedenleri

Üretra, idrarın mesaneden dışarıya atılmasını sağlayan boru şeklindeki yapıdır. Bu yapının herhangi bir nedenle daralması, idrar akışını zorlaştırır. Üretra darlıklarının başlıca nedenleri şunlardır:

• Travmalar: Kaza, düşme veya pelvik kemik kırıkları sonrası gelişebilir.

• Cerrahi girişimler: Daha önce yapılan prostat, mesane ya da idrar yolları operasyonları sonrasında oluşabilir.

• Enfeksiyonlar: Özellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar darlığa zemin hazırlayabilir.

• Doğumsal anomaliler: Nadiren doğuştan üretra yapısında daralma olabilir.

• Kateter uygulamaları: Uzun süreli sonda kullanımı üretra mukozasında hasar bırakabilir.

Endoskopik Yöntemlerin Gelişimi

Tıp teknolojisinin ilerlemesi ile birlikte üretra cerrahisinde kullanılan cihazlar oldukça gelişmiştir. Rigid ve fleksibl endoskoplar, yüksek çözünürlüklü kameralar ve lazer sistemleri sayesinde daralan bölge doğrudan görüntülenip etkili bir şekilde açılabilmektedir. Bu sayede hastalar daha konforlu bir tedavi süreci yaşamaktadır.

Endoskopik Üretra Cerrahisi Nasıl Yapılır?

Endoskopik cerrahi, genellikle spinal anestezi altında uygulanır. İşlem basamakları şu şekildedir:

1. Üretradan özel endoskop cihazı ile girilir.

2. Daralmanın olduğu bölge kamera eşliğinde görüntülenir.

3. Soğuk bıçak, elektrorezeksiyon veya lazer yardımıyla daralan segment kesilerek açılır.

4. Gerekirse geçici süreyle idrar sondası takılır.

5. İşlem 20–40 dakika arasında tamamlanır.

Kullanılan Teknikler

Endoskopik üretra cerrahisinde farklı teknikler uygulanabilir:

1. Optik Uretrotomi

En sık kullanılan yöntemdir. Soğuk bıçak veya lazer ile darlık bölgesi kesilerek açılır.  Optik uretrotomi, üretrada darlık (üretra striktürü) tedavisinde kullanılan endoskopik yöntemdir. Kamera ve özel bıçak yardımıyla daralmış bölge kesilerek açılır. İşlem kısa sürer, iyileşme hızlıdır ancak darlık tekrarlayabilir, bu nedenle düzenli takip gerekir.

2. Dilatasyon

Daralan bölge özel balon veya buji yardımıyla genişletilir. Basit ve hızlıdır ancak tekrarlama oranı yüksektir. Dilatasyon, üretrada veya idrar yollarında oluşan darlıkları gidermek için uygulanan genişletme işlemidir. Özel bujiler veya balon kateterlerle yapılır. Basit ve hızlı bir yöntemdir ancak kalıcı çözüm sağlamayabilir, darlık tekrarlayabilir.

3. Lazer Cerrahisi

Holmium veya Thulium lazer ile dar bölge açılır. Daha hassas kesim sağladığından kanama riski minimaldir. Üretrada lazer cerrahisi, üretrada oluşan darlıkların tedavisinde lazer enerjisi kullanılarak yapılan endoskopik işlemdir. Lazerle daralan bölge kesilir veya buharlaştırılır. Kanama azdır, iyileşme hızlıdır, ancak nüks riski yine mevcuttur.

Ameliyat Sonrası Süreç

Endoskopik üretra cerrahisi sonrasında genellikle 1–2 gün idrar sondası takılı kalır. Hastaların büyük çoğunluğu aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir. İyileşme süreci hızlıdır ve çoğu hasta kısa sürede normal yaşamına döner.

Avantajları

• Minimal invaziv yöntemdir, büyük kesi yapılmaz.

• Hastanede kalış süresi kısadır.

• Komplikasyon riski düşüktür.

• İyileşme süresi hızlıdır.

• Tekrar uygulanabilir.

Olası Riskler

Her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı riskler mevcuttur:

• Darlığın tekrarlaması

• Enfeksiyon gelişimi

• Geçici idrar yapmada zorlanma

• Nadiren idrar kaçırma

Tekrar Darlık Olursa Ne Yapılır?

Bazı hastalarda daralma tekrar edebilir. Bu durumda seçenekler şunlardır:

• Tekrar endoskopik girişim

• Açık cerrahi ile üretra rekonstrüksiyonu

• Doku grefti veya flep kullanımı

Kimler İçin Uygundur?

• Hafif ve orta derecede üretra darlığı olanlar

• Daha önce açık cerrahi geçirmemiş olanlar

• Genel sağlık durumu cerrahiye uygun hastalar

Günlük Hayata Dönüş

Hastalar genellikle 1 hafta içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Spor, ağır kaldırma gibi aktiviteler ise 3–4 hafta sonra önerilir. Düzenli doktor kontrolü önemlidir.

Modern Ürolojide Önemi

Endoskopik üretra cerrahisi, günümüzde ürolojinin en çok uygulanan minimal invaziv girişimlerinden biridir. Hem hasta konforunu artırmakta hem de sağlık sisteminde maliyetleri düşürmektedir.

Sonuç

Endoskopik üretra cerrahisi, üretra darlıklarının tedavisinde etkin, güvenli ve hastalar için konforlu bir yöntemdir. Teknolojinin sunduğu imkanlarla birlikte başarı oranı artmakta, komplikasyon oranı ise minimuma inmektedir. Hastaların yaşam kalitesini yükseltmesi ve hızlı iyileşme sağlaması nedeniyle modern ürolojide önemi giderek artmaktadır.

Üroloji Cerrahı Prof. Dr. İlter Alkan, Minimal İnvaziv Üroloji ve HoLEP operasyonlarında uzun yıllara dayanan deneyimi ile günümüzde iyi huylu prostat büyümesinin (BPH) cerrahi tedavisinde en iyi yöntem kabul edilen Holmium Lazer Prostat Enükleasyon (HoLEP) operasyonunu Türkiye’de ilk uygulayan hekimdir.